Lợi nhuận là gì? Cách tính lợi nhuận nhanh và chính xác nhất

Lợi nhuận là một trong những chỉ số quan trọng nhất để đánh giá hiệu quả kinh doanh và khả năng sinh lời của doanh nghiệp. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết cách tính lợi nhuận một cách chính xác và khoa học. Trong bài viết này, Mua Bán sẽ hướng dẫn bạn cách tính lợi nhuận theo các phương pháp khác nhau, từ đơn giản đến phức tạp, từ tổng quát đến chi tiết.

I. Định nghĩa của lợi nhuận

Lợi nhuận (Profit) là chỉ số quan trọng nhất để biểu diễn tình trạng kinh tế của một doanh nghiệp. Doanh nghiệp có thể đo lường sự khác biệt giữa tổng thu nhập từ các hoạt động kinh doanh và tổng chi tiêu cho các hoạt động sản xuất bằng chỉ số lợi nhuận.

Chỉ số lợi nhuận cũng là tiêu chí để các nhà đầu tư xem xét hiệu suất và khả năng phát triển của doanh nghiệp trong tương lai để quyết định có nên đầu tư hay không.

II. Phân loại lợi nhuận

Có nhiều loại lợi nhuận khác nhau như lợi nhuận gộp, lợi nhuận trước thuế, thu nhập ròng,… mỗi loại đều có ý nghĩa và thể hiện tình trạng chi phí khác nhau.

• Lợi nhuận gộp (Gross Profit)

Đây là số tiền mà doanh nghiệp kiếm được sau khi đã trừ đi các chi phí liên quan đến hoạt động kinh doanh của mình, bao gồm chi phí sản xuất, mua bán hàng hóa và cung cấp dịch vụ.

• Lợi nhuận thuần (Net Profit)

Lợi nhuận thuần (hay còn gọi là lãi ròng) là một khái niệm phản ánh kết quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp trong một kỳ báo cáo. Lợi nhuận thuần là phần lợi nhuận còn lại sau khi trừ đi tất cả các chi phí liên quan đến hoạt động sản xuất, kinh doanh và đầu tư tài chính.

• Lợi nhuận trước thuế (Earnings Before Interest and Taxes – EBIT)

Lợi nhuận trước thuế là lợi nhuận của doanh nghiệp khi trừ đi chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp và chi phí lãi vay. Lợi nhuận trước thuế cho biết khả năng sinh lời của doanh nghiệp, hiệu quả sử dụng vốn và khả năng thanh toán các khoản vay. Lợi nhuận trước thuế càng cao thì doanh nghiệp càng có vị thế cạnh tranh và uy tín trên thị trường.

III. Công thức tính lợi nhuận

Các loại lợi nhuận khác nhau được đề cập ở phần trước có những công thức tính riêng biệt, tùy thuộc vào mục đích và ý nghĩa của chúng. Dưới đây là một số ví dụ về các công thức tính lợi nhuận:

1. Lợi nhuận gộp

Lợi nhuận gộp = Doanh thu thuần – Giá vốn hàng bán

Trong đó:

• Lợi nhuận gộp: Đây là số tiền mà công ty còn lại sau khi đã trả cho các chi phí liên quan đến quá trình sản xuất và phân phối sản phẩm, hoặc cung cấp dịch vụ cho khách hàng. 

• Doanh thu thuần: Đây là tổng số tiền mà công ty thu được từ việc bán hàng hóa và dịch vụ cho khách hàng. 
• Giá vốn hàng bán: Đây là tổng số tiền mà công ty phải bỏ ra để sản xuất, vận chuyển và bán sản phẩm cho người tiêu dùng.

2. Lợi nhuận thuần

Lợi nhuận thuần = Thu nhập thuần – Giá vốn hàng bán + (Doanh thu tài chính – Chi phí tài chính) – (Chi phí bán hàng + Chi phí quản lý doanh nghiệp)

Trong đó:

• Lợi nhuận thuần: Là số tiền còn lại sau khi trừ đi các chi phí từ tổng thu nhập của doanh nghiệp, bao gồm cả thu nhập từ hoạt động kinh doanh và thu nhập từ hoạt động tài chính. 
• Thu nhập thuần: Là số tiền thu được từ việc bán hàng và cung cấp dịch vụ, đã khấu trừ các khoản chiết khấu, hoàn trả, giảm giá liên quan đến việc bán hàng. 

• Giá vốn hàng bán: Là tổng chi phí liên quan đến việc sản xuất và phân phối sản phẩm của doanh nghiệp. 
• Doanh thu tài chính: Là nguồn thu từ các hoạt động tài chính như lãi suất, cho thuê, bản quyền, cổ tức, … 
• Chi phí tài chính: Là các khoản chi tiêu cho các hoạt động tài chính như lãi vay, phí giao dịch,…

3. Lợi nhuận trước thuế

Lợi nhuận trước thuế = Lợi nhuận gộp – Chi phí phát sinh

Trong đó:

• Lợi nhuận trước thuế: Là số tiền còn lại sau khi đã khấu trừ các chi phí liên quan đến việc sản xuất và kinh doanh, nhưng chưa tính đến phần tiền thuế và lãi phải trả cho nhà nước. 

• Chi phí phát sinh: Là các chi phí không theo kế hoạch mà xảy ra trong quá trình hoạt động của doanh nghiệp.

4. Lợi nhuận sau thuế

Lợi nhuận sau thuế = Tổng doanh thu – Tổng chi phí hoạt động – 20% thuế doanh nghiệp – 10% VAT

• Lợi nhuận sau thuế: Là số tiền lợi nhuận thu được khi trừ đi tất cả các chi phí liên quan đến việc sản xuất và cung cấp sản phẩm/dịch vụ, kể cả phần tiền thuế thu nhập doanh nghiệp phải nộp. 

• Tổng doanh thu: Được tính bằng số lượng hàng hóa bán được nhân với giá bán của mỗi đơn vị. 
• Tổng chi phí hoạt động: Các chi phí phải bỏ ra để sản xuất và tiêu thụ sản phẩm.

IV. Cách tính lợi nhuận theo tỷ lệ phần trăm

Có nhiều cách tính lợi nhuận theo tỷ lệ phần trăm, bạn có thể dùng công thức ROI hoặc ROE. Cụ thể:

• Tính tỷ lệ lợi nhuận trên tổng vốn đầu tư (ROI): 

Bằng cách áp dụng công thức sau (Kết quả sẽ được biểu diễn bằng phần trăm):

Tỷ lệ lợi nhuận trên tổng vốn đầu tư = (Lợi nhuận sau thuế / Tổng vốn đầu tư) x 100% 

• Tính tỷ lệ lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu (ROE): 

Bằng cách áp dụng công thức sau (Kết quả sẽ được biểu diễn bằng phần trăm):

Tỷ lệ lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu = (Lợi nhuận sau thuế / Vốn chủ sở hữu) x 100%

Tỷ lệ phần trăm của lợi nhuận cho biết hiệu quả hoặc lợi ích của số tiền đầu tư hoặc vốn chủ sở hữu của doanh nghiệp. Nó có thể giúp đo lường hiệu suất kinh doanh và sự tăng trưởng của doanh nghiệp trong các khoảng thời gian khác nhau.

V. Cách tính lợi nhuận của một sản phẩm

Lợi nhuận của một sản phẩm là sự khác biệt giữa giá bán và giá vốn của sản phẩm đó. Có nhiều cách tính lợi nhuận của một sản phẩm, tùy thuộc vào mục đích và phạm vi của việc tính toán. Cách tính phổ biến nhất là tính theo lợi nhuận góp đơn vị sản phẩm.

Lợi nhuận góp đơn vị sản phẩm là phần chênh lệch của giá bán đơn vị sản phẩm sau khi đã trừ đi biến phí đơn vị. Biến phí là những chi phí thay đổi theo sản lượng, ví dụ như nguyên liệu, nhân công trực tiếp, vận chuyển, … Lợi nhuận góp đơn vị sản phẩm cho biết mức độ hiệu quả của việc sản xuất và bán hàng. Công thức tính lợi nhuận góp đơn vị sản phẩm là:

Lợi nhuận góp đơn vị sản phẩm = Giá bán đơn vị sản phẩm – Biến phí đơn vị sản phẩm

Ví dụ: Một công ty sản xuất và bán bút bi với giá bán là 5.000 đồng/cây, biến phí là 3.000 đồng/cây. Vậy lợi nhuận góp đơn vị sản phẩm được tính như sau:

Lợi nhuận góp đơn vị sản phẩm = 5.000 – 3.000 = 2.000 (đồng/cây)

VI. Một số thắc mắc về lợi nhuận

Bên cạnh các khái niệm, phân loại lợi nhuận cũng như cách tính lợi nhuận, còn có một số thắc mắc thường gặp về lợi nhuận. 

1. Vì sao lợi nhuận quan trọng?

Lợi nhuận rất quan trọng với các doanh nghiệp vì nhiều lý do. Một số lý do chính là:

• Lợi nhuận là một chỉ số khách quan để đánh giá hiệu quả hoạt động và tình hình tài chính của một doanh nghiệp. 
• Lợi nhuận là một dữ liệu quan trọng để các nhà quản trị có thể nhận biết được những vấn đề và khó khăn cần được giải quyết. 

• Lợi nhuận là một tiêu chí để doanh nghiệp có thể xây dựng các chiến lược kinh doanh bền vững và hiệu quả hơn trong tương lai. 
• Lợi nhuận là một thông tin cần thiết cho các nhà đầu tư để đánh giá và dự báo giá trị của công ty và quyết định có nên đầu tư vào doanh nghiệp đó hay không.
• Lợi nhuận được sử dụng để tính toán các chỉ số như tỷ suất hoàn vốn, lợi nhuận ròng,… trong báo cáo tài chính.

2. Lợi nhuận có thể âm không?

Nhiều người thắc mắc về ý nghĩa của lợi nhuận âm trong kinh doanh. Lợi nhuận cao là mục tiêu của mọi doanh nghiệp nhưng lợi nhuận âm không phải lúc nào cũng là dấu hiệu xấu. Có thể doanh nghiệp đó đang đầu tư vào những hoạt động có tiềm năng sinh lời trong tương lai. Tuy nhiên, đôi khi lợi nhuận âm cũng là báo hiệu rằng doanh nghiệp đang gặp vấn đề về hiệu quả hoạt động của mình.

3. Cách giúp doanh nghiệp gia tăng lợi nhuận hiệu quả

Sau khi tìm hiểu lợi nhuận là gì cũng như cách tính lợi nhuận chắc hẳn nhiều nhà kinh doanh cũng muốn tìm hiểu cách để gia tăng lợi nhuận của doanh nghiệp một cách vững chắc và bền lâu. Dưới đây là những cách thường được các doanh nghiệp áp dụng:

• Khách hàng tiềm năng: Sử dụng các kênh quảng cáo đa dạng nhưng phải có một chiến lược rõ ràng phù hợp với nhu cầu của doanh nghiệp để thu hút thêm khách hàng tiềm năng. Các kênh quảng cáo thông dụng là quảng cáo trên báo chí, đài truyền hình, social media,… 
• Số lượng giao dịch: Cung cấp thêm các tiện ích dịch vụ cho khách hàng để tăng số lượng giao dịch, ví dụ như cung cấp các dịch vụ giao hàng, chăm sóc khách hàng tận tình, đa dạng hóa các sản phẩm và dịch vụ,… 

• Tỷ suất lợi nhuận: Áp dụng các hình thức bán hàng như sản phẩm có thương hiệu riêng, sản phẩm nhãn hiệu độc quyền, quảng cáo qua sàn thương mại điện tử, tạo ra nhiều kênh bán hàng phong phú ví dụ như livestream, ứng dụng mua bán hoặc website,… để tăng tỷ suất người mua và lợi nhuận.

Hy vọng những chia sẻ của Muaban.info đã giúp bạn hiểu rõ về lợi nhuận cũng như cách tính lợi nhuận để có thể áp dụng vào công việc kinh doanh của mình. Để tính lợi nhuận, bạn cần biết hai yếu tố chính là doanh thu và chi phí. Hiểu rõ về lợi nhuận trong kinh doanh cũng là một trong những yêu cầu đòi hỏi khi tuyển nhân viên kinh doanh, vì vậy các nhà kinh doanh cần nghiên cứu để dễ dàng thăng tiến hơn trong sự nghiệp.